Her yıl milyonlarca insan, bayramları sevinçle kutlayarak sevdikleriyle bir araya gelirken, pek çok çocuk için bayramlar farklı bir anlam taşımakta. Çocuklar, hala oyun oynamak yerine iş yerlerinde ailelerinin yükünü paylaşmaya çalışarak, bu dönemi gerçek bir mücadele ile geçiriyorlar. Gelişen teknoloji ve ekonomik zorluklar nedeniyle, ailelerin geçim sıkıntısı çeken çocukları, hayal ettikleri bayram sevinçlerinden uzak kalıyorlar. Peki, bu durum neden bu kadar yaygın? Hangi nedenler çocukları bayram günlerinde bile çalışmak zorunda bırakıyor? İşte tüm bu soruların yanıtını aramak amacıyla Türkiye'deki çalıştıkları yerleri ziyaret ettik ve bu çocukların hikayelerini dinledik.
Çocuk işçiliği, dünya genelinde olduğu gibi Türkiye'de de önemli bir sorun haline gelmiş durumda. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2019 yılında 6-17 yaş aralığındaki çocukların %4,4'ü çalışıyordu. Bu oran, ailelerin yaşadığı maddi sıkıntıların bir yansımasıdır. Özellikle tarım, inşaat ve hizmet sektörlerinde çalışan çocuklar, hem aile bütçesine katkıda bulunmakta hem de eğitim hayatlarını riske atmaktadır. Girişimci düşünmenin ve sorumluluk almanın küçük yaşta başlaması gerektiği savı bu çocukların durumunda tam tersi bir durum yaratıyor.
Bayram gibi özel günlerde bile çalışmak zorunda kalan bu çocuklar için ne yazık ki sevinç, oyun ve bayramlaşma gibi anlamlı zamanlar, boş bir hayal haline geliyor. Çalıştıkları iş yerlerinde yaşadıkları zorluklar, hüzün ve umutsuzluk ile doludur. Birçok çocuk, daha fazla kazanmak için saatlerce dinlenmeden çalışmakta, bayramda bile tatil yapamamakta, hatta ailelerine bakmak için kendi ihtiyaçlarını sıfıra indirmektedir. İşte bu nedenle, bayramlar bu çocuklar için sadece bir iş günü olmaktan öteye gidememektedir.
Çocuk işçiliği sadece ekonomik bir sorun değil, aynı zamanda toplumun genel duyarsızlığının da bir yansımasıdır. Birçok insan, çocukları iş yerlerinde görmekten rahatsızlık duysa bile, sorun hakkında harekete geçme konusunda isteksiz. Gönüllü kuruluşlar, bu durumu daha görünür hale getirmek ve toplumda bir farkındalık oluşturmak adına çeşitli kampanyalar düzenliyor. Özellikle bu konu üzerine yapılan projeler, ailelerin çocuklarını çalıştırmak yerine, onların eğitimlerine destek olmaları konusunda teşvik edici olmayı hedefliyor.
Geçtiğimiz yıllarda birçok şehirde bu konuyla ilgili seminerler ve paneller düzenlenerek toplumun bilinçlendirilmesi sağlanmaya çalışıldı. Çocukların eğitimleri ve sosyal hakları üzerine atılan adımlar, uzun vadede önemli sonuçlar doğurabilir. Çalışan çocukların, en azından tatil günlerinde işten arındırılması gerektiği de sıkça dile getirilmektedir. Bu konuda ebeveynlere düşen görev, aile bütçesine katkı sağlamak yerine çocukların eğitimlerine öncelik vermeleri gerektiğidir. Çocuklar, geleceğin teminatıdır ve onlar için yapılacak en doğru tercih, eğitimlerine yatırım yapmak olacaktır.
Bayram zamanları, birçok insan için sevinç kaynağı olurken, çalışan çocuklar için bu günler ne yazık ki sıradan bir iş gününden farksız geçiyor. Farkında olunması gereken bir başka gerçek, bu çocukların hayalleri ve umutları olduğudur. Geleceklerini şekillendirebilmek adına sokaklarda çalışmak zorunda kalan çocuklar, bazen oyun oynama fırsatını bile kendilerine çok görebiliyorlar. Bayram geçmiş zamanlarımıza ait bir sevinç kaynağı değilken, onların hayatında tam anlamıyla bir köşesinde unutulmaya mahkum kalmaktadır. Çocukların bayramlarını kutlayabilmeleri için hepimizin üzerine düşen sorumluluklar bulunuyor. Bu konuda yapılacak farkındalık çalışmaları, belki de bu çocukların hayatındaki o umudu yeşerten en önemli adımlar olacaktır.