İslam dünyasında her yıl beklenen ve büyük bir heyecanla karşılanan Kurban Bayramı, yalnızca dini bir bayram olmanın ötesinde, yardımlaşmanın, paylaşmanın ve toplumsal dayanışmanın önemli bir simgesidir. Ancak, Kurban Bayramı’nda kesilen kurbanların anlamı ve bu ibadetin gerekliliği, özellikle yeni nesil Müslümanlar arasında sıkça tartışılan bir konudur. Bu noktada en önemli kaynaklardan biri, Türkiye’de dinî konularda en yetkili otorite olan Diyanet İşleri Başkanlığı’dır. Peki, kurban kesmek farz mı, yoksa sadece bir sünnet mi? Kurban kesmenin şartları neler? İşte bu yazımızda tüm bu sorulara yanıt arıyoruz.
Diyanet İşleri Başkanlığı, Kurban ibadetinin İslam inancında yeri ve önemini detaylı bir şekilde açıklamaktadır. Üzerinde durulması gereken en önemli noktalardan biri, kurban kesmenin farz olup olmadığıdır. Diyanet, yapılan açıklamalarda kurbanın, belirli şartları taşıyan her müslümana farz olduğu görüşünü savunmaktadır. Yani, zengin sayılabilecek bir kişinin, mali durumu müsait olduğunda kurban kesmesi dinen bir yükümlülüktür. “Kur'an'ı Kerim’de yer alan birçok ayet ve Hadis, kurban kesmeyi desteklemektedir” ifadesi bu konudaki hakikati özetlemektedir. Özellikle, Hac döneminde tereddüt etmeden yerine getirilmesi gereken kurban kesimi, müslümanların dini sorumlulukları arasındadır.
Kurban kesmenin şartları, dini kurallara göre belirlenmiş olup, her müslümanın bu şartlara uygun hareket etmesi gerekmektedir. Diyanet’in belirttiği şartlar arasında öncelikle kişinin İslamiyet’i kabul etmiş ve aklı başında (ergen) olması büyük önem taşımaktadır. Bunun yanı sıra, kurbanlık hayvanın cinsiyetinin ve yaşının da belirli kurallara uygun olması gerekmektedir. Kurban hayvanlarının genellikle 6 aylık olması beklenirken, koyun için, 1 yaşını doldurmuş olması talep edilir. İnek, sığır gibi büyükbaş hayvanların ise 2 yaşını doldurmuş olması, kurban olarak kesilmesi için şarttır.
Kurbanın aynı zamanda sağlıklı bir hayvan olması ve kesim sırasında hiçbir şekilde yaralanmamış olması gerekmektedir. Hayvanın sağlıklı olmasının yanı sıra, kesim işleminin Allah rızası için yapılması ve bununla birlikte kurban kesilecek günlerin belirlenmesi de oldukça önemlidir. Kurban kesimi, Kurban Bayramı’nın 1. günü ile sona eren 3 gün içinde gerçekleştirilmelidir. Diyanet, ayrıca kurban kesiminde hayvanın ıstırap çekmemesi için, kesim işlemine uygun yöntemlerin uygulanmasını önermektedir. Bu noktada işin ehli ve alanında uzman kişiler tarafından gerçekleştirilmesi, kurban kesimi sırasında hayvanların en az eziyetle kurban edilmesini sağlamaktadır.
Sonuç olarak, Diyanet’e göre kurban kesmek farz olan bir ibadettir ama bunu yerine getirirken belli şartlar ve kurallara uymak gereklidir. Her müslümanın bu yıl Kurban Bayramı’nda, dini yükümlülüklerini yerine getirmek için hazırlıklarını şimdiden yapması, kurban etinin dağıtımına yönelik stratejiler geliştirmesi ve çevresindeki muhtaç insanları gözetmesi gerekmektedir. Böylece, yalnızca bir ibadet değil aynı zamanda toplumsal dayanışma ve yardımlaşma örneği sergileyerek, Kurban Bayramı’nın ruhunu yaşatmış olurlar.